Uống soda khi mang thai làm tăng nguy cơ thừa cân cho trẻ

Theo kết quả một nghiên cứu mới đây cho biết, uống soda hoặc các thức uống có chứa đường nhân tạo (gọi chung là nước ngọt) trong thời gian mang thai làm tăng nguy cơ thừa cân cho trẻ gấp 2 lần. Tác giả chính của nghiên cứu là bà Meghan B. Azad - phó giáo sư của trường đại học Manitoba ở Canada. Kết quả của nghiên cứu đã được công bố online trên tạp chí JAMA PEDIATRICS ngày 9 tháng 5 vừa qua.

Theo phân tích của các báo cáo trước đây chỉ ra rằng, thói quen sử dụng nước ngọt đang gia tăng đáng kể trong những thập kỷ gần đây, kể cả đối với phụ nữ mang thai. Và các nghiên cứu trên động vật đã chứng minh rằng, phơi nhiễm với nước ngọt gây bệnh béo phì cho con của chúng. Tuy nhiên, theo các tác giả nghiên cứu này thì chưa có nghiên cứu nào thực hiện trên người để đánh giá ảnh hưởng của nước ngọt đến nguy cơ mắc bệnh béo phì của con cái.
Các nhà nghiên cứu Canada đã thiết kế nghiên cứu theo dõi 3.033 bà mẹ sinh con trong khoảng thời gian từ năm 2009 - 2012 và có sức khỏe giai đoạn độc thân khỏe mạnh. Các bà mẹ sẽ phải trả lời bảng câu hỏi về chế độ ăn trong suốt thời gian mang thai. Họ tiến hành kiểm tra cân nặng của trẻ khi tròn 1 tuổi. Có đến 29,5% số bà mẹ đã uống các thức uống có chứa đường nhân tạo trong suốt thời gian của thai kỳ, trong đó có đến 5,1% hầu như là sử dụng mỗi ngày.
Sau khi hiệu chỉnh dữ liệu theo chỉ số khối cơ thể, tuổi, thời gian cho con bú, tình trạng hút thuốc, bệnh đái tháo đường, thời gian trẻ bắt đầu ăn thức ăn cứng và các yếu tố khác, họ thấy rằng, so với những phụ nữ không uống soda, những người nào uống soda trong lúc mang thai làm tăng gấp đôi nguy cơ thừa cân ở trẻ 1 tuổi.
Các nhà nghiên cứu chú ý, thông qua kết quả nghiên cứu này chứng minh uống nước ngọt trong thời gian mang thai và nguy cơ thừa cân của trẻ lúc 1 tuổi là có mối liên quan với nhau. Nhưng chưa có suy luận mang tính nhân quả trong trường hợp này. Mặt khác, phân tích cân nặng của trẻ sơ sinh không khác biệt đối với 2 nhóm có uống nước ngọt và không có uống nước ngọt. Do đó, cần có những nghiên cứu khác để xác nhận ảnh hưởng của nước ngọt tới tình trạng béo phì của trẻ và tìm ra các cơ chế sinh học bên trong. Tuy nhiên, uống nước ngọt thường xuyên cũng không có lợi ích đặc biệt nào nên chúng ta sẽ không có thiệt hại gì nếu sử dụng nó hạn chế, đặc biệt là phụ nữ mang thai.

---

Góc chuyên gia

Bối cảnh: sử dụng nước ngọt đang gia tăng trong những thập kỷ gần đây, bao gồm kể cả những phụ nữ mang thai. Nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng phơi nhiễm với nước ngọt có đường gây nên bệnh béo phì ở con cái. Tuy nhiên, theo kiến thức của chúng tôi thì chưa có thử nghiệm nào được thực hiện trên người.

Mục tiêu nghiên cứu: nghiên cứu xem tiêu thụ thức uống có đường trong thời gian mang thai có tác động đến BMI của tre sau sinh hay không.

Thiết kế nghiên cứu: một nghiên cứu đoàn hệ bao gồm 3.033 bà mẹ của những đứa trẻ sơ sinh trong CHILD study. Người phụ nữ hoàn thành bảng đánh giá chế độ ăn trong suốt thời gian thai kỳ, và những đứa trẻ được đo BMI trong thời điểm 1 tuổi. Phân tích thống kê cho nghiên cứu này sử dụng dữ liệu thu thập được sau 1 năm theo dõi, hoàn thành vào tháng 10/2013.

Kết quả: BMI trung bình của trẻ 1 tuổi là 0,19 (1,05) và 5,1% trẻ thừa cân. Hơn một phần tư bà mẹ (29,5%) sử dụng nước ngọt trong suốt thời gian mang thai, trong đó có 5,1% báo cáo rằng họ sử dụng hằng ngày. So sánh với nhóm không sử dụng, uống nước ngọt hằng ngày làm tăng 0,2 đơn vị trong BMI của trẻ (điều chỉnh 95%, 0,02-0,38) và tăng 2 lần nguy cơ thừa cân khi 1 tuổi (Odds ratio hiệu chỉnh 2,19; 95% Cl; 1,23- 3,88). Tác dụng này không được giải thích bằng BMI, chất lượng chế độ ăn, tổng năng lượng đưa vào, hoặc yếu tố nguy cơ béo phì khác. Không có so sánh mới tương quan giữa các loại nước ngọt khác nhau.

Bàn luận: theo hiểu biết của chúng tôi, đây là nghiên cứu đầu tiên trên người cung cấp bằng chứng cho thấy mối liên hệ giữa việc tiêu thụ nước ngọt trong thời gian mang thai có tác động tới BMI. những nghiên cứu thêm cần được tiến hành để xác định lại phát hiện của chúng tôi đồng thời tìm hiểu cơ chế sinh học bên trong. với mục tiêu là cung cấp bằng chứng cho kiến nghị chế độ ăn cho thai phụ. 

Ds. Hồ Đức Cường